Polis haqqında
Azərbaycan Respublikasının Qanunu
I fəsil. Ümumi müddəalarMaddə 1. Əsas anlayışlar
Bu Qanunda aşağıdakı anlayışlardan istifadə olunur:
- polis — Azərbaycan
Respublikasının icra hakimiyyətinə mənsub olan vahid mərkəzləşdirilmiş,
hüquq-mühafizə orqanıdır;
- polis əməkdaşı — polis
orqanlarında müəyyən vəzifə tutan və bu Qanunla müəyyənləşdirilmiş
səlahiyyətləri həyata keçirən dövlət qulluqçusudur;
- tutulma—Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada
şəxsin azadlığının qısa müddətə məhdudlaşdırılmaqla onun müvəqqəti
saxlanılma yerində saxlanılmasıdır;
- həbs—inzibati
xətanın törədilməsinə görə inzibati tənbeh kimi və ya qətimkan tədbiri
qismində Azərbaycan
Respublikasının Cinayət-Prosessual Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada şəxsin azadlığını müvəqqəti
məhdudlaşdırmaqla müvafiq həbsdə saxlanılma yerində saxlanılmasıdır;
- fiziki qüvvə — insan
əzələlərinin gərilməsi nəticəsində yaranan güc vasitəsi ilə mexaniki
təsir göstərmək qabiliyyətidir;
- xüsusi vasitələr —
dəyənəklər, əl-qolu bağlama vasitələri, xüsusi təyinatlı gözyaşardıcı
qazlar, rezin güllələr, suatan vasitələr, nəqliyyatın məcburi dayandırma
vasitələri və Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə müəyyənləşdirilmiş
digər xüsusi vasitələrdir.
Polis haqqında qanunvericilik Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiyasından, bu Qanundan, Azərbaycan
Respublikasının digər normativ-hüquqi aktlarından, Azərbaycan Respublikasının
tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdən ibarətdir.
Maddə 3. Polisin təyinatı və əsas vəzifələri
I. Azərbaycan Respublikasında polisin təyinatı
insanların həyatını, sağlamlığını, hüquq və azadlıqlarını, dövlətin, fiziki və
hüquqi şəxslərin qanuni mənafelərini və mülkiyyətini hüquqa zidd əməllərdən
qorumaqdan ibarətdir.
II. Polisin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:
1) ictimai qaydanı qorumaq və ictimai təhlükəsizliyi
təmin etmək;
2) cinayətlərin və digər xətaların qarşısının alınması üçün tədbirlər görmək;
2-1) yetkinlik yaşına
çatmayanların hüquq pozuntularının qarşısının alınması sahəsində fəaliyyət
göstərmək;
3) şəxsiyyəti, insan hüquq və azadlıqlarını və
mülkiyyəti hüquqa zidd əməllərdən qorumaq;
4) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş hallarda dövlət idarələrini və digər obyektləri mühafizə
etmək;
5) törədilmiş cinayətləri açmaq;
6) cinayətlərin qeydiyyatını və uçotunu aparmaq;
7) cinayətkarları aşkara çıxarmaq və tutmaq;
8) səlahiyyətlərinə aid edilmiş işlər üzrə təhqiqat və
istintaq aparmaq;
9) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş səlahiyyətlər daxilində inzibati tənbeh və ya başqa təsir
tədbirləri tətbiq etmək, tutulmuş və inzibati xətaya görə həbsə alınmış şəxsləri saxlamaq;
10) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş qaydada əməliyyat-axtarış fəaliyyətini həyata keçirmək
11) kriminalistik və başqa tədqiqatların aparılmasını
təmin etmək;
12) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
nəzərdə tutulmuş qaydada istintaq təcridxanalarında əməliyyat-axtarış
fəaliyyətini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ilə birgə həyata keçirmək;
13) hüquqi və fiziki şəxslərin əmlakını hüquqa zidd
əməllərdən qorumaq məqsədi ilə müqavilələr bağlamaq;
14) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
nəzərdə tutulmuş icazə qeydiyyat işlərini aparmaq;
15) yol hərəkəti qaydalarına və hərəkət
təhlükəsizliyinə riayət olunmasına nəzarət etmək;
16) yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün
tədbirlər görmək;
17) yol hərəkəti və onun təhlükəsizliyi
göstəricilərinin vahid dövlət uçotu sistemini təşkil etmək.
III. Polisi bu Qanunla müəyyən edilməmiş vəzifələrin
icrasına cəlb etmək qadağandır.
Maddə 4. Polisin fəaliyyət prinsipləri və
istiqamətləri
I. Polis insan və vətəndaş hüquqlarına və
azadlıqlarına hörmət, qanunçuluq, humanistlik və təkbaşçılıq prinsipləri
əsasında fəaliyyət göstərir.
II. Polisin fəaliyyətinin əsas istiqamətləri
aşağıdakılardır:
1) ictimai qaydanın qorunması və ictimai
təhlükəsizliyin təmin edilməsi;
2) cinayətlərin və digər xətaların qarşısının alınması və
açılması;
3) yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin edilməsi.
Maddə 5. İnsan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının
müdafiəsi sahəsində polisin fəaliyyəti
I. Polis öz vəzifələrini yerinə yetirərkən irqindən,
milliyyətindən, dinindən, dilindən, cinsindən, mənşəyindən, əmlak
vəziyyətindən, qulluq mövqeyindən, əqidəsindən, siyasi partiyalara, həmkarlar
ittifaqlarına və digər ictimai birliklərə mənsubiyyətindən asılı olmayaraq,
bütün şəxslərin Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında və tərəfdar
çıxdığı dövlətlərarası müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş hüquqlarını və qanuni
mənafelərini hüquqa zidd əməllərdən qoruyur.
II. Polisin hər hansı şəxslə insanın ləyaqətini
alçaldan şəkildə rəftar etməsi yolverilməzdir. Cinayət törədən və ya törətməkdə
şübhələnilən şəxsləri məlumat verməyə və ya cinayət əməlini törətməkdə
təqsirini etiraf etməyə məcbur etmək, bu məqsədlə onları və digər şəxsləri
hədələmək, işgəncəyə məruz qoymaq, onlara hər hansı fiziki və ya mənəvi təsir
göstərmək qadağandır.
III. Şəxsin hüquq və azadlıqlarına qarşı polis
tərəfindən bu Qanunla nəzərdə tutulmuş tədbirlərin həyata keçirilməsinə yalnız
Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə müəyyən olunmuş əsaslarla və qaydada
yol verilir.
IV. Hər hansı şəxsin hüquq və azadlıqları
məhdudlaşdırıldıqda polis əməkdaşı məhdudlaşdırmanın əsaslarını və səbəblərini,
habelə bununla əlaqədar həmin şəxsin hüquq və vəzifələrini ona izah etməlidir.
V. Polis tutulan və ya həbsə alınan şəxsin
hüquqlarının həyata keçirilməsini təmin edir.
VI. Şəxsin hüquqları, azadlıqları və qanuni mənafeləri
polis əməkdaşları tərəfindən pozulduqda polis orqanı həmin şəxsin pozulmuş
hüquqlarının, azadlıqlarının və qanuni mənafelərinin bərpa olunması üçün zəruri
tədbirlər görməyə, vurulan ziyanı ödəməyə borcludur.
VII. Polis əməkdaşlarının qanuna zidd hərəkətləri
nəticəsində vurulmuş ziyan Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyən olunan qaydada ödənilir.
Maddə 6. Polisin fəaliyyətində aşkarlıq
I. Polis öz fəaliyyəti haqqında Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada dövlət
orqanlarına və əhaliyə məlumat verir.
II. Polisə dövlət, ailə, peşə və kommersiya sirrini, prokurorun, müstəntiqin və ya
məhkəmənin müvafiq icazəsi olmadan ibtidai və məhkəmə istintaq materiallarını,
habelə insanların şəxsi həyatına, fiziki və hüquqi şəxslərin qanuni
mənafelərinə toxunan, onların ləyaqətini alçalda bilən məlumatları açıqlamaq
qadağandır.
III. Fiziki və hüquqi şəxslər haqqında polisin yaydığı
məlumatların həqiqətə uyğun olmadığı müəyyənləşdirildikdə, polis bir ay
müddətində həmin məlumatları onların yayıldığı formada təkzib etməlidir.
Maddə 7. Polisin qanuni tələblərinin icrasının
məcburiliyi
I. Polis əməkdaşı bu Qanunla müəyyənləşdirilmiş
səlahiyyətləri yerinə yetirərkən dövlət hakimiyyətinin nümayəndəsi kimi çıxış
edir.
II. Azərbaycan Respublikasının ərazisində olan bütün
hüquqi və fiziki şəxslər polis əməkdaşının qanuni tələblərini icra
etməlidirlər.
III. Polis əməkdaşının qanuni tələblərinə tabe olmamaq,
ona müqavimət göstərmək və zor işlətmək və ya onu təhqir etmək Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş məsuliyyətə səbəb olur.
Maddə 8. Polisin fəaliyyətinə müdaxilənin
yolverilməzliyi
Qanunla səlahiyyət verilmiş şəxslərdən başqa, hər
hansı şəxsin istənilən səbəbdən polisin qanuni fəaliyyətinə məhdudiyyət
qoyması, təsir və müdaxilə etməsi yolverilməzdir və Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyinə müvafiq qaydada məsuliyyətə səbəb olur.
Maddə 9. Polisin tərkib hissələri və tabeliyi
Polis xidmətlərinin yaradılması, yenidən qurulması və
ləğvi, polisin fəaliyyətinə rəhbərlik, polis orqanlarında vəzifəyə təyin və
vəzifədən azad etmə Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının müəyyənləşdirdiyi qaydada həyata keçirilir.
Maddə 10. Polisin vəzifələrinin yerinə
yetirilməsində dövlət orqanlarının, yerli özünüidarəetmə orqanlarının və
ayrı-ayrı şəxslərin iştirakı
I. Dövlət hakimiyyəti orqanları və yerli
özünüidarəetmə orqanları polisə öz vəzifələrini yerinə yetirməkdə kömək
göstərməlidirlər.
II. Hər bir şəxs polisə öz vəzifələrini yerinə
yetirməkdə kömək göstərə bilər. Polis, üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirmək
üçün, heç kəsi əməkdaşlığa məcburi cəlb edə bilməz.
III. Hazırlanan, törədilən və ya törədilmiş cinayət barəsində
xəbəri olan hər bir şəxs bu barədə polisə məlumat verməlidir. Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş hallarda bu məlumatların
verilməməsi cinayət məsuliyyətinə səbəb olur.
IV. Polis əməkdaşı olmayan dövlət hakimiyyəti orqanlarının
əməkdaşları Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş
qaydada ictimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunması işinə cəlb edildikdə
bu sahədə polisin vəzifələri onların da üzərinə qoyulur. Belə olduğu halda
polis əməkdaşları üçün nəzərdə tutulan hüquqi, maddi və sosial təminatlar
onlara da şamil edilir.
V. Yaşayış yeri üzrə ictimai asayişin və ictimai
təhlükəsizliyin təmin edilməsi ilə bağlı yaranan sosial problemlərin birgə
həlli üçün ayrı-ayrı şəxslər könüllülük əsasında polis orqanları tərəfindən
ictimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunması işinə cəlb edilə bilərlər.
İctimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunmasında könüllü olaraq iştirak
edən şəxslərin fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi üçün yerli polis orqanlarının
yanında ictimai şuralar yaradıla bilər.
İctimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə könüllü ictimai fəaliyyət aşağıdakı istiqamətlərdə həyata keçirilir:
1) hüquqazidd və cəmiyyətə qarşı hörmətsiz davranışın qarşısının alınması məqsədilə maarifləndirmə və təbliğat işinin aparılması;
2) narkomaniyanın və alkoqolizmin, həmçinin yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası;
3) cinayətlərin və digər hüquqpozmaların qarşısının alınmasını və araşdırılmasını təmin etmək məqsədilə zəruri məlumatların polis orqanlarına verilməsi.
Cinayət törətdiyinə görə əvvəllər məhkum olunmuş, psixi xəstəliklə, narkomanlıqla, alkoqolizmlə bağlı müalicə-profilaktika müəssisələrində qeydiyyatda olan, fəaliyyət qabiliyyətsizliyi və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətliliyi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq edilmiş şəxslər ictimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə könüllü ictimai fəaliyyətə cəlb edilə bilməzlər.
İctimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə könüllü ictimai fəaliyyət aşağıdakı istiqamətlərdə həyata keçirilir:
1) hüquqazidd və cəmiyyətə qarşı hörmətsiz davranışın qarşısının alınması məqsədilə maarifləndirmə və təbliğat işinin aparılması;
2) narkomaniyanın və alkoqolizmin, həmçinin yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası;
3) cinayətlərin və digər hüquqpozmaların qarşısının alınmasını və araşdırılmasını təmin etmək məqsədilə zəruri məlumatların polis orqanlarına verilməsi.
Cinayət törətdiyinə görə əvvəllər məhkum olunmuş, psixi xəstəliklə, narkomanlıqla, alkoqolizmlə bağlı müalicə-profilaktika müəssisələrində qeydiyyatda olan, fəaliyyət qabiliyyətsizliyi və ya məhdud fəaliyyət qabiliyyətliliyi məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə təsdiq edilmiş şəxslər ictimai asayişin və təhlükəsizliyin təmin olunması üzrə könüllü ictimai fəaliyyətə cəlb edilə bilməzlər.
Azərbaycan Respublikasının polis orqanlarının xarici
ölkələrin polis orqanları və beynəlxalq polis təşkilatları ilə əməkdaşlığı
Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələr, xarici
ölkələrin polis orqanları ilə Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının bağladığı
müqavilələr, habelə Azərbaycan Respublikasının üzv olduğu beynəlxalq polis
təşkilatlarının nizamnamələri və əsasnamələri ilə tənzimlənir.
Maddə 12. Polisin fəaliyyətinə nəzarət
I. Bu Qanunun müddəalarının icrasına idarədaxili və
idarədənkənar nəzarət həyata keçirilir.
II. Polisin fəaliyyətinə idarədaxili nəzarəti
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş səlahiyyətlər
çərçivəsində müvafiq icra hakimiyyəti orqanı idarədənkənar
nəzarəti isə müvafiq icra hakimiyyəti oqanı həyata keçirir.
Polis orqanlarında qanunların icrasına nəzarəti qanunla müəyyən edilmiş
səlahiyyətləri daxilində məhkəmələr və prokurorluq orqanları həyata keçirir.
II fəsil. Polis əməkdaşının səlahiyyətləriMaddə 13. Polis əməkdaşının ümumi vəzifələri
I. Polis əməkdaşının ümumi vəzifələri aşağıdakılardır:
1) hazırlanan cinayət və ya digər hüquqpozmaların
qarşısının alınması üçün təxirəsalınmaz tədbirlər görmək;
2) cinayət və ya digər hüquqpozmalar törətmiş şəxsin
tutulması və polisə gətirilməsi üçün tədbirlər görmək;
3) cinayətin baş verdiyi hadisə yerinin mühafizəsini
təşkil etmək və şahidlərin müəyyənləşdirilməsi üçün tədbirlər görmək;
4) cinayətdən və digər hüquqpozmalardan, bədbəxt
hadisədən zərərçəkmişlərə, həmçinin köməksiz, həyatı və sağlamlığı üçün
təhlükəli vəziyyətə düşmüş şəxsə kömək və ilk tibbi yardımın göstərilməsini
təmin etmək;
5) tutulmuş və ya həbsə alınmış şəxsin hüquqlarının və
qanuni mənafelərinin pozulmamasını təmin etmək;
6) təbii fəlakətlər, qəzalar və digər fövqəladə hallar
baş verdikdə insanların və əmlakın xilasetmə tədbirlərində iştirak etmək;
6-1) yetkinlik yaşına
çatmayanların hüquq pozuntularının qarşısının alınmasına yönəldilmiş tədbirlər
həyata keçirmək;
7) səlahiyyətlərini həyata keçirərkən Azərbaycan
Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən
olunmuş davranış qaydalarına riayət etmək.
II. Polis əməkdaşları öz vəzifələrini həyata
keçirərkən ayrıca əmr və ya göstəriş gözləmədən əməkdaşlıq etməyə, qarşılıqlı
fəaliyyət göstərməyə və bir-birinə hərtərəfli kömək etməyə borcludurlar.
III. Hər hansı şəxsə müraciət edərkən polis əməkdaşı
adını, soyadını, rütbəsini bildirməli və xidməti vəsiqəsini göstərməklə özünü
təqdim etməlidir.
IV. Polis əməkdaşı öz səlahiyyətlərini həyata
keçirərkən bilavasitə və birbaşa rəisinə tabedir.
V. Polis əməkdaşı həmçinin tabeçilik üzrə yuxarı
rəisin əmr və göstərişlərini icra etməyə borcludur.
VI. Hər hansı vəzifələrin yerinə yetirilməsinə cəlb
edildikdə, polis əməkdaşı xidmət üzrə tabeliyi olmayan polisin yuxarı rütbəli
şəxsinin əmr və göstərişlərini icra etməyə borcludur.
VII. Polis əməkdaşı açıq-aşkar qanuna zidd əmr və ya
göstəriş aldıqda qanunu rəhbər tutmalı, bu barədə polisin rəhbərliyinə məlumat
verməlidir.
VIII. Açıq-aşkar qanunsuz əmri və ya göstərişi icra
etməmək məsuliyyətə səbəb olmur. Belə əmri və ya göstərişi icra edən polis
əməkdaşı Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş
qaydada məsuliyyət daşıyır.
Maddə 14. İctimai qaydanın qorunması və ictimai
təhlükəsizliyin təmin edilməsi sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri
İctimai qaydanın qorunması və ictimai təhlükəsizliyin
təmin edilməsi sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri aşağıdakılardır:
1) hər bir şəxsin təhlükəsizliyini təmin etmək;
2) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
səlahiyyətlərinə aid edilmiş inzibati xətalara dair işlər üzrə icraatı
aparmaq;
3) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
nəzərdə tutulmuş hallarda təhqiqat, istintaq orqanlarının və məhkəmələrin
qərarlarını icra etmək;
4) qanunla müəyyənləşdirilmiş qaydada tutulan şəxsi
müvafiq orqanlara təhvil verilənədək saxlamaq;
5) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində
nəzərdə tutulmuş əşyaların, o cümlədən odlu silahın, döyüş sursatının, zəhərli
maddələrin və sair zərərli materialların əldə edilməsi, saxlanması,
gəzdirilməsi, daşınması üçün müəyyənləşdirilmiş qaydada icazə vermək, dövriyyəsinə
nəzarət etmək, çoxaldıcı rəngli qurğuların (kseroksların) qeydiyyatını aparmaq;
6) Azərbaycan Respublikasının bütün ərazisində və ya
ayrı-ayrı yerlərində tətbiq edilən fövqəladə və ya hərbi vəziyyət rejimini
təmin etmək, epidemiya və ya epizootiya zamanı karantin tədbirlərinin həyata
keçirilməsində iştirak etmək;
7) kütləvi tədbirlər zamanı ictimai asayişi təmin
etmək;
8) müvafiq dövlət orqanlarına və vəzifəli şəxslərə,
yaxud qanuni sahiblərinə təhvil verilənədək sahibsiz əmlakın və dəfinələrin,
habelə tapılmış və polisə təhvil verilmiş sənədlərin, əşyaların və digər
əmlakın saxlanılmasını və mühafizəsini təmin etmək;
9) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində
nəzərdə tutulmuş hallarda qeydiyyat və uçot işlərini aparmaq;
10) digər dövlət orqanları və ictimai təşkilatlarla
birlikdə azyaşlılar arasında hüquq qaydasının pozulmasının və nəzarətsizliyin
qarşısının alınmasında iştirak etmək;
11) cinayət prosesində iştirak edən şəxslərin dövlət
müdafiəsini təmin etmək;
12) hüquqi və fiziki şəxslərin əmlakını hüquqa zidd
əməllərdən qorumaq;
13) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində
nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək;
Maddə 15. Cinayətlərin və digər hüquqpozmaların
qarşısının alınması və onların açılması sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri
Cinayətlərin və digər hüquqpozmaların qarşısının
alınması və onların açılması sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri
aşağıdakılardır:
1) cinayətin və digər hüquqpozmanın qarşısının
alınması, baş vermiş cinayət hadisəsinin aşkara çıxarılması və onu törədən
şəxsin müəyyənləşdirilməsi, cinayəti doğuran səbəblərin öyrənilməsi və aradan
qaldırılması üçün tədbirlər görmək;
2) cinayət və digər hüquqpozmalar haqqında daxil olan
ərizələrin və məlumatların qəbul edilməsini, qeydiyyatdan keçirilməsini və
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada
tədbirlərin görülməsini təmin etmək;
3) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş hallarda və qaydada cinayət işlərini başlamaq, təhqiqat və
istintaq aparmaq;
4) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş qaydada əməliyyat-axtarış fəaliyyətini həyata keçirmək;
5) bu maddənin 1—4-cü bəndlərində göstərilən məsələlər
üzrə məhkəmənin (hakimin) və ya prokurorun qərarlarını, habelə müstəntiqin və
ya təhqiqatçının qərarlarını və yazılı tapşırıqlarını icra etmək.
Maddə 15-1. Yetkinlik yaşına çatmayanların hüquq
pozuntularının qarşısının alınması sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri
Yetkinlik yaşına
çatmayanların hüquq pozuntularının qarşısının alınması sahəsində polis
əməkdaşının vəzifələri aşağıdakılardır:
1) yetkinlik yaşına
çatmayanların baxımsızlığının və hüquq pozuntularının profilaktikası haqqında
qanunvericilikdə göstərilmiş yetkinlik yaşına çatmayanlar, habelə onların
tərbiyəsi, təhsili və saxlanması üzrə öz vəzifələrini yerinə yetirməyən və ya
onların davranışına mənfi təsir göstərən, yaxud onlarla qəddar rəftar edən
valideynlər və ya digər qanuni nümayəndələr barəsində profilaktik iş aparmaq;
2) yetkinlik yaşına
çatmayanların qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə müəssisəsinə göndərilməsi
barədə məhkəmənin qərarını yetkinlik yaşına çatmayanın qapalı tipli xüsusi
təlim-tərbiyə müəssisəsinə çatdırılması hissəsində icra etmək;
3) inzibati məsuliyyətə və
ya cinayət məsuliyyətinə cəlb olunması üçün Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş yaş həddinə çatmamış yetkinlik yaşına
çatmayanlar tərəfindən ictimai təhlükəli əməllərin törədilməsi, habelə
yetkinlik yaşına çatmayanların tərbiyəsi, təhsili və saxlanılması üzrə öz
vəzifələrini yerinə yetirməyən və ya lazımınca yerinə yetirməyən valideynlər və
ya digər qanuni nümayəndələr, yaxud vəzifəli şəxslər barəsində müraciətlərə öz
səlahiyyətləri daxilində baxmaq;
4) müvafiq dövlət
orqanlarına və müəssisələrə yetkinlik yaşına çatmayanların baxımsızlığına,
qanunazidd əməllər törətməsinə imkan yaradan səbəb və hallar barədə məlumat
vermək.
Maddə 16. Yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri
Yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin edilməsi
sahəsində polis əməkdaşının vəzifələri aşağıdakılardır:
1) nəqliyyatın və piyadaların hərəkətini nizama
salmaq, sürücülər və piyadalar tərəfindən yol hərəkəti qaydalarının
gözlənilməsinə nəzarət etmək, yol hərəkətinin təhlükəsizliyini təmin etmək;
2) yolların təmiri, tikintisi, layihələşdirilməsi,
istismarı və onlara xidmət zamanı yol hərəkəti təhlükəsizliyinin tələbləri ilə
bağlı qüvvədə olan qaydalara, normativlərə və standartlara əməl olunmasına
nəzarət sahəsində öz səlahiyyətləri daxilində müvafiq tədbirlər görmək;
3) nəqliyyat vasitələrinin texniki vəziyyətinə nəzarət
etmək;
4) təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq bütün
müəssisələr, idarələr, təşkilatlar və fiziki şəxslər tərəfindən yol hərəkəti
təhlükəsizliyinin təmin olunması, avtonəqliyyat vasitələrinin zərərli
tullantılarından ətraf mühitin qorunması sahəsində qüvvədə olan qaydaların,
normativlərin və standartların tələblərinə riayət edilməsində dövlət nəzarətini
təmin etmək;
5) yol hərəkəti qaydalarının pozulması və
yol-nəqliyyat hadisələri üzrə təhqiqat aparmaq, səlahiyyətləri çərçivəsində
inzibati tənbeh tədbirləri tətbiq etmək;
6) yol hərəkəti qaydaları və sürücülük vərdişləri üzrə
imtahanlar qəbul etmək və nəqliyyat vasitələrini idarə etmək hüququ verən
sürücülük vəsiqələrini vermək;
7) nəqliyyat vasitələrinin və qoşquların qeydiyyatını
aparmaq, onlara dövlət nömrə nişanlarını vermək.
Maddə 17. Polis əməkdaşının ümumi hüquqları
Üzərinə düşən vəzifələrin yerinə yetirilməsi üçün
polis əməkdaşının aşağıdakı hüquqları vardır:
1) hər bir şəxsdən cinayətlərə və digər
hüquqpozmalara, şəxsiyyət və ictimai asayiş üçün təhlükə törədən və onlara
şərait yaradan hərəkətlərə son qoyulmasını tələb etmək;
2) cinayət və ya inzibati xəta törtməkdə şübhə edilənlərin
şəxsiyyətini müəyyənləşdirmək üçün sənədlərini yoxlamaq;
3) qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş hallarda və qaydada cinayət və ya digər hüquqpozma
törətmiş, yaxud törədilməsində şübhələnilən şəxsi tutmaq;
4) cinayətin və digər hüquqpozmanın törədilməsinə
şərait yaradan halların aradan qaldırılması üçün qanunla müəyyənləşdirilmiş
qaydada dövlət və qeyri-dövlət orqanlarına, müəssisələrə, idarələrə,
təşkilatlara, siyasi partiyalara, ictimai birliklərə, həmkarlar ittifaqları
təşkilatlarına və vəzifəli şəxslərə baxılması məcburi olan təqdimatlar vermək;
5) qanunvericiliklə
müəyyən edilmiş hallarda və qaydada yaşayış binalarına və ya digər
tikililərə, torpaq sahələrinə, müəssisə, idarə, təşkilatların ərazilərinə və
tikililərinə daxil olmaq;
6) xarici dövlətlərin diplomatik, konsulluq və başqa
nümayəndəliklərinə, beynəlxalq təşkilatlara məxsus olan və xüsusi təyinatlı
nəqliyyat vasitələri istisna edilməklə, son zərurət vəziyyətində hüquqi və
fiziki şəxslərə məxsus olan nəqliyyat vasitələrində hadisə yerinə getmək,
təcili tibbi yardıma ehtiyacı olan şəxsləri tibb müəssisələrinə çatdırmaq və
cinayət törətmiş şəxsləri təqib etmək üçün bu nəqliyyat vasitələrindən istifadə
etmək (belə hallarda nəqliyyat vasitələri sahiblərinin tələbi ilə onlara dəymiş
ziyan polis tərəfindən ödənilməlidir);
7) dəbilqə, qalxan, zirehli köynək və digər fərdi
mühafizə vasitələrindən istifadə etmək;
8) bu Qanunla müəyyənləşdirilmiş qaydada və hallarda
fiziki qüvvə işlətmək, habelə xüsusi vasitələr və odlu silah saxlamaq,
gəzdirmək və onları tətbiq etmək.
Maddə 18. İctimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin
təmin edilməsi sahəsində polis əməkdaşının hüquqları
İctimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin təmin
edilməsi sahəsində polis əməkdaşının aşağıdakı hüquqları vardır:
1) inzibati xətalara dair işlər üzrə Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulan tədbirləri görmək;
2) ictimai qayda və ya insanların təhlükəsizliyi üçün
təhlükə yarandıqda ərazilərə və binalara girişi və orada olmağı
məhdudlaşdırmaq, aparılan işləri dayandırmaq, nəqliyyatın hərəkətini
məhdudlaşdırmaq və ya qadağan etmək;
3) inzibati xəta törətmiş şəxs barəsində protokol
tərtib etmək, şəxsi baxış keçirmək, əşyalarını yoxlamaq, Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada və müddətdə onu
polisdə saxlamaq;
4) cinayət və ya inzibati xəta törətməkdə şübhələnilən
hərbi qulluqçuları tutub hərbi patrullara, hərbi komendanta, qoşun hissələrinin
komandirlərinə və ya hərbi komissarlara təhvil vermək;
5) ictimai yerlərdə sərxoş vəziyyətdə olan və müstəqil
hərəkət etmək qabiliyyətini itirən, özünə və ya ətrafdakılara zərər yetirə
bilən şəxsi xüsusi tibb müəssisələrinə gətirmək;
6) inzibati qaydada həbs edilmiş, inzibati nəzarətdə
olan, habelə polisdə profilaktika uçotunda olan şəxslərin fotoşəklini çəkmək və
Qanunla müəyyən edilmiş hallarda
barmaq izlərini götürmək;
7) Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş hallarda və qaydada avaralıqla və ya dilənçiliklə məşğul
olan şəxsi qəbuletmə-bölüşdürmə məntəqəsinə gətirmək;
8) ictimai təhlükəli əməllərə görə məhkəmənin qərarı
ilə təyin olunmuş tibbi xarakterli məcburi tədbirlərdən yayınan ruhi xəstələri,
xroniki alkoqolikləri, narkomanları tutmaq və xüsusi tibb müəssisələrinə
gətirmək;
9) çıxarılıb
10) hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən odlu silahın,
döyüş sursatının, zərərli maddələrin və digər zərərli materialların saxlandığı
və istifadə olunduğu yerlərə, habelə onların dövriyyədə olduğu obyektlərə
(hərbi obyektlər istisna olmaqla) baxış keçirmək, bu cür əşyaların, maddələrin
və materialların istifadəsi barədə müəyyənləşdirilmiş qaydaların pozuldığı
aşkar edildikdə qüsurların aradan qaldırılması haqqında icrası məcburi olan
yazılı göstərişlər vermək və Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində
nəzərdə tutulan digər tədbirləri görmək;
11) saxtalaşdırma əlaməti olan sənədləri, habelə mülki
dövriyyədən çıxarılmış və xüsusi icazə olmadan saxlanılan əşyaları, maddələri,
materialları və qurğuları götürmək, sahibsiz əmlakın saxlanılmasını təmin etmək
və Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada
onlar barəsində məsələnin həll edilməsi üçün tədbirlər görmək.
Maddə 19. Cinayətlərin və digər hüquqpozmaların
qarşısının alınması və onların açılması sahəsində polis əməkdaşının hüquqları
Cinayətlərin və digər hüquqpozmaların qarşısının
alınması və onların açılması sahəsində polis əməkdaşının aşağıdakı hüquqları
vardır:
1) hazırlanan və törədilmiş cinayətlər haqqında ərizə
və məlumatları yoxlamaq;
2) cinayətin açılması, təhqiqatın və istintaqın
aparılması ilə əlaqədar hüquqi və fiziki şəxslərdən, dövlət sirri təşkil edən
sənədlər istisna olmaqla, zəruri izahatlar, məlumatlar, arayışlar, sənədlər
almaq, cinayət törətməkdə şübhələnilən şəxslərin barmaq izlərini götürmək,
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada
prosessual hərəkətləri həyata keçirmək;
3) əməliyyat-axtarış fəaliyyəti ilə əlaqədar
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş hüquqları
həyata keçirmək;
4) cinayətin törədilməsi şəraitinin, onu törədən
şəxsin, zərərçəkənlərin və şahidlərin müəyyənləşdirilməsi, gizlənən
cinayətkarların və xəbərsiz itkin düşmüş şəxslərin axtarışı üçün dövlət
informasiya vasitələrinin imkanlarından pulsuz istifadə etmək.
Maddə 19-1. Yetkinlik yaşına çatmayanların hüquq
pozuntularının qarşısının alınması sahəsində polis əməkdaşının hüquqları
Yetkinlik yaşına
çatmayanların hüquq pozuntularının qarşısının alınması sahəsində polis
əməkdaşının aşağıdakı hüquqları vardır:
1) yetkinlik yaşına
çatmayanları cinayətkar fəaliyyətə, fahişəliyə və ya digər əxlaqsız əməllərə
cəlb etmiş, yaxud yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində digər qanunazidd
əməllər törətmiş şəxsləri, habelə yetkinlik yaşına çatmayanların tərbiyəsi,
təhsili və saxlanılması üzrə öz vəzifələrini yerinə yetirməyən və ya lazımınca
yerinə yetirməyən valideynləri və ya digər qanuni nümayəndələri, vəzifəli
şəxsləri aşkar etmək, onlar barəsində öz səlahiyyətləri daxilində Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş tədbirlər görmək;
2) yetkinlik yaşına
çatmayanlar tərəfindən hüquq pozuntularının törədilməsinə şərait yaradan səbəb
və halların aradan qaldırılması üzrə öz səlahiyyətləri daxilində tədbirlər
görmək, bu barədə müvafiq dövlət orqanlarına, idarə, təşkilat və müəssisələrə
təkliflər vermək;
3) hüquq pozuntuları
törətmiş yetkinlik yaşına çatmayanlar barəsində, habelə onların tərbiyəsi,
təhsili və saxlanılması üzrə öz vəzifələrini yerinə yetirməyən və ya lazımınca
yerinə yetirməyən və ya onların tərbiyəsinə mənfi təsir göstərən, yaxud onlarla
qəddar rəftar edən valideynlər və ya digər qanuni nümayəndələr, yaxud vəzifəli
şəxslər barəsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə
tutulmuş qaydada tədbirlər görmək, habelə müvafiq təsir tədbirlərinin tətbiq
edilməsi haqqında müvafiq dövlət orqanlarına təkliflər vermək;
4) qanunla müəyyənləşdirilmiş
hallarda və qaydada məhkəmənin qərarına əsasən yetkinlik yaşına çatmayan şəxsi
saxlamaq və yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün müvəqqəti təcridetmə mərkəzinə
gətirmək, habelə qapalı tipli xüsusi təlim-tərbiyə müəssisəsini icazəsiz tərk
etmiş yetkinlik yaşına çatmayan şəxsin müəssisəyə qaytarılması üçün tədbirlər
görmək.
Maddə 20. Yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi sahəsində polis əməkdaşının hüquqları
Yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin edilməsi
sahəsində polis əməkdaşının aşağıdakı hüquqları vardır:
1) Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş hallarda və qaydada nəqliyyat vasitəsini saxlamaq, onu idarə
edən şəxsin sürücülük hüququna dair sənədlərini və daşınan yükün sənədlərini
yoxlamaq;
2) nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxsin sərxoş
olub-olmadığını müəyyənləşdirmək üçün texniki vasitələrdən istifadə etmək və ya
həmin şəxsin tibbi müayinəsini təşkil etmək;
3) qanunla müəyyənləşdirilmiş hallarda və qaydada
nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxsi və nəqliyyat vasitəsini yol hərəkətində
iştirakdan kənarlaşdırmaq;
4) yol hərəkəti qaydalarını pozanlardan, yol-nəqliyyat
hadisəsinin iştirakçılarından və şahidlərindən izahat almaq və zəruri hallarda
onları polisə çağırmaq;
5) yol hərəkəti qaydalarının pozulmasına görə inzibati
tənbeh tədbirləri tətbiq etmək, sürücülük hüququndan məhrum etmək barədə
materialları məhkəməyə göndərmək;
6) yol hərəkətinin təhlükəsizliyi qaydalarına əməl
edilmədikdə yollarda təmir-tikinti və digər işlərin görülməsini məhdudlaşdırmaq
və ya qadağan etmək;
7) təbii fəlakətlər zamanı, habelə qəza təhlükəsinin
aradan qaldırılması ilə əlaqədar yol hərəkətini məhdudlaşdırmaq və ya qadağan
etmək;
8) texniki vəziyyəti müəyyənləşdirilmiş tələblərə
uyğun gəlməyən nəqliyyat vasitələrinin istismarını qadağan etmək;
9) nəqliyyat vasitəsini idarə edən şəxsin və onunla
birlikdə olan sərnişinlərin cinayət törətdiyi və ya törədilməsində
şübhələnilməsi haqqında dəqiq məlumatı olduqda, habelə nəqliyyat vasitəsinin
idarə olunması ilə cinayət törədilməsinə real təhlükə yarandıqda nəqliyyat
vasitəsini təqib etmək.
III fəsil. Şəxsin azadlıq, mənzil toxunulmazlığı
hüquqlarının məhdudlaşdırılması, fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin və ya odlu
silahın tətbiqi ilə bağlı polis əməkdaşının səlahiyyətləriMaddə 21. Polis tərəfindən azadlıq hüququnun məhdudlaşdırılması
I. Polis əməkdaşı şəxsin azadlıq hüququnu hakimin
qərarına əsasən tutulma və həbsəalma yolu ilə yalnız aşağıdakı hallarda
məhdudlaşdıra bilər:
1) cinayət və ya inzibati hüquqpozma törədilməsində
şübhəli olduqda, yaxud cinayət və ya inzibati hüquqpozma törədilməsinə görə
həbs olunduqda;
2) yetkinlik yaşına çatmamış şəxs üzərində tərbiyəvi
nəzarət həyata keçirildikdə və ya səlahiyyətli orqana gətirildikdə;
3) yoluxucu xəstəliklərin yayılmasının qarşısı
alındıqda, habelə ruhi xəstələr, alkoqoliklər, narkomanlar və avaralıqla məşğul
olanlar zərərsizləşdirildikdə;
4) şəxsin ölkəyə qanunsuz gəlməsinin qarşısı alındıqda
və ya şəxs ölkədən çıxarıldıqda, yaxud başqa dövlətə verildikdə;
5) təqsirləndirilən şəxsin, cavabdehin, şahidin
məhkəmə iclasına gəlməsini təmin etdikdə, atalığın müəyyənləşdirilməsi üçün
test keçirildikdə, psixi müayinə aparıldıqda və ya hər hansı öhdəliyin yerinə
yetirilməsi (müqavilə öhdəlikləri istisna olmaqla) təmin edildikdə.
II. Polis əməkdaşı hər hansı şəxsi o vaxt tuta və ya
həbsə ala bilər ki, məhkəmənin (hakimin) qərarında məhz həmin şəxsin azadlıq
hüququnun məhdudlaşdırılması nəzərdə tutulsun.
III. Polis əməkdaşı tərəfindən məhkəmənin (hakimin)
qərarı olmadan hər hansı şəxsin təxirəsalınmadan tutulmasına yalnız aşağıdakı hallarda yol verilə bilər:
1) şəxs cinayət və ya inzibati xəta törədərkən, yaxud törətdikdən bilavasitə sonra
yaxalandıqda;
2) hadisəni bilavasitə görənlər, o cümlədən zərər
çəkmiş şəxslər məhz həmin şəxsin cinayət və ya inzibati xəta törətdiyini göstərdikdə;
3) şübhə edilən şəxsdə və ya onun paltarında, ona
məxsus digər əşyalarda və ya mənzilində cinayətin və ya inzibati xətanın izləri tapıldıqda.
IV. çıxarılıb
V. Şəxsin qanunsuz tutulmasına və ya həbsəalınmasına
yol vermiş polis əməkdaşı Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyənləşdirilmiş məsuliyyət daşıyır.
Maddə 22. Polis tərəfindən azadlıq hüququnun
məhdudlaşdırılma müddətləri
I. Bu Qanunun 21-ci maddəsinin I hissəsində nəzərdə
tutulmuş hallarda hər hansı şəxsin azadlıq hüququnun məhdudlaşdırılma müddəti
yalnız qanunla müəyyənləşdirilir.
II. Bu Qanunun 21-ci maddəsinin III hissəsində nəzərdə
tutulmuş hallarda hər hansı şəxsin azadlıq hüququnun məhdudlaşdırılması
müddətləri inzibati xətanın
törədilməsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar
haqqında qanunvericiliyi ilə, cinayətin törədilməsi ilə əlaqədar isə Azərbaycan
Respublikasının cinayət-prosessual qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilir.
Maddə 23. Azadlıq hüququnun məhdudlaşdırılması ilə
bağlı polis əməkdaşının vəzifələri
I. Azadlıq hüququnun məhdudlaşdırılması ilə bağlı
səlahiyyətlərini həyata keçirən polis əməkdaşı:
1) zəruri müdafiə və son zəruri halları istisna
olmaqla, şəxsin tutulması və ya həbsə alınması zamanı təhlükəsiz üsul və
vasitələrdən istifadə etməlidir;
2) tutulan və ya həbsə alınan şəxsə özünü təqdim
etməklə xidməti vəsiqəsini göstərməlidir;
3) tutulmadan dərhal sonra
şəxsə tutulmanın əsaslarını bildirməli, özünə və yaxın qohumlarına qarşı ifadə
verməmək, müdafiəçinin yardımından istifadə etmək hüquqlarını izah etməlidir;
4) tutulmuş və ya həbsə alınmış şəxsi təxirəsalınmadan
polis orqanına gətirməli, tutulma və ya həbsəalma faktını Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada
protokollaşdırmalı, tutulmuş və ya həbsə alınmış şəxsi bu protokolla tanış
etməli, hər bir tutulma və ya həbsəalma faktını müvafiq polis orqanında
qeydiyyatdan keçirməlidir;
5) tutulmuş və ya həbsə alınmış şəxsin yaxın
qohumlarına, onun tələbi ilə iş və ya təhsil yerinə tutulması və ya həbsə
alınması barədə təxirəsalınmadan məlumat verməlidir (qocaların, yetkinlik yaşına çatmayanların və psixi vəziyyətinə görə
imkanı olmayan tutulmuş şəxslərin ailə üzvlərinə müvəqqəti saxlama yerlərinin
müdiriyyəti öz təşəbbüsü ilə xəbər verir);
6) tutulmuş və ya həbsə alınmış şəxsin tələbi ilə habelə müdafiəçinin iştirakı məcburi olan
hallarda həmin şəxsin müdafiəçinin köməyindən istifadə etmək hüququnu
təmin etməlidir;
7) tutulmuş və ya həbsə alınmış şəxslə davranışda onun
şəxsiyyətinə və ləyaqətinə hörmətlə yanaşmalı, qadınlara, yetkinlik yaşına
çatmayanlara, qocalara, xəstələrə və əlillərə xüsusi diqqət yetirməlidir;
8) çıxarılıb
9) çıxarılıb
10) məhkəmənin (hakimin) qərarına əsasən, habelə
tutulma və ya həbsəalma müddətləri keçəndən sonra tutulan və ya həbsə alınan
şəxsi dərhal azad etməlidir.
II. Polis əməkdaşı
tutulmuş və ya həbs edilmiş şəxsin Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi
ilə nəzərdə tutulmuş digər hüquqlarını təmin edir.
Maddə 24. Polis əməkdaşı tərəfindən mənzil
toxunulmazlığı hüququnun məhdudlaşdırılması
I. Polis əməkdaşı tərəfindən hər hansı şəxsin
mənzil toxunulmazlığı hüququnun məhdudlaşdırılmasına və mənzilə orada
yaşayanların iradəsi ziddinə daxil olmasına yalnız aşağıdakı hallarda qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada
yol verilir:
1) hakimin qərarı olduqda;
2) digər şəxslərin hüquq və azadlıqlarının
qorunması, ictimai qaydanın və ictimai təhlükəsizliyin təmin olunması və yaxud
ağır cinayətlərin, bədbəxt hadisələrin, təbii fəlakətlərin, qəzaların,
epidemiyaların və epizootiyaların qarşısının alınması və onların nəticələrinin
aradan qaldırılması məqsədi ilə təxirəsalınmaz tədbirlər həyata keçirildikdə.
II. Hakimin qərarı olmadan polis əməkdaşı mənzilə
orada yaşayanların iradəsi ziddinə aşağıdakı əsaslardan birinin olduğu barədə
dəqiq məlumatı və ya əsaslı şübhələri olduğu halda qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada daxil ola bilər:
1) mənzildə şəxsiyyət əleyhinə ağır cinayətin və ya
xüsusi təhlükəli dövləti cinayətin törədilməsi;
2) cinayət törətmiş, həbsdən və ya cəzaçəkmə müəssisələrindən qaçmış
şəxsin həmin mənzildə gizlənilməsi;
3) cinayət törətmiş şəxsin bilavasitə «isti
izlərlə» təqib edilməsi;
4) mənzildə insan meyidinin olması;
5) mənzildə insan həyatı və ya sağlamlığı üçün real
təhlükənin olması, habelə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən
cinayət məsuliyyətinə səbəb ola bilən əxlaqsız hərəkətlərin edilməsi.
III. Məhkəmənin (hakimin) qərarı və ya bu maddənin
I və II hissələrində göstərilmiş hallardan və əsaslardan hər hansı biri olmadan
mənzil toxunulmazlığı hüququnu məqsədəuyğunluq, müvəqqəti zərurilik və ya digər
mülahizələrlə məhdudlaşdırmaq qadağandır.
IV. çıxarılıb
V. Bu maddənin müddəaları fiziki və ya hüquqi
şəxslərə məxsus qeyri-yaşayış binalarına, tikililərə, torpaq sahələrinə və
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş digər
obyektlərinə daxilolma hallarına da şamil edilir.
VI. Mənzil toxunulmazlığı hüququnun qanunsuz
məhdudlaşdırılmasına yol vermiş polis əməkdaşı Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş məsuliyyət daşıyır.
Maddə 25. Mənzil toxunulmazlığı hüququnun
məhdudlaşdırılması ilə bağlı polis əməkdaşının vəzifələri
I. Mənzil toxunulmazlığı hüququnun
məhdudlaşdırılması ilə bağlı səlahiyyətlərini həyata keçirən polis əməkdaşı:
1) bu Qanunun 24-cü maddəsinin I və II hissələrində
göstərilmiş hallar və əsaslar olmadan mənzilə orada yaşayanların iradəsi
ziddinə əsassız daxil olmamalıdır;
2) mənzilə daxil olmazdan əvvəl orada yaşayan və ya
müvəqqəti qalan başqa şəxsə mənzilə daxilolmanın əsaslarını bildirməlidir;
3) mənzilə daxilolma ilə əlaqədar mənzildə yaşayan
şəxsə onun hüquqlarını, həmin şəxs mənzilə daxil olmağa icazə vermədikdə isə
onun qanuna zidd hərəkət etdiyini izah etməlidir;
4) mənzilə orada yaşayanların iradəsi ziddinə
daxilolma zamanı zəruri müdafiə və ya son zərurət halları istisna olmaqla,
təhlükəsiz üsul və vasitələrdən istifadə etməli, mənzildə olan şəxslərin şərəf
və ləyaqətinə, həyatı və sağlamlığına, mülkiyyətinə hörmətlə yanaşmalı, zərurət
olmadan zərər vurulmasına yol verməməlidir;
5) mənzilə orada yaşayanların iradəsi ziddinə
daxilolma faktını Azərbaycan Respublikasının qanunları ilə müəyyənləşdirilmiş
qaydada təxirəsalınmadan protokollaşdırmalı və müvafiq polis orqanında qeydiyyatdan
keçirməlidir;
6) çıxarılıb
7) mənzilə daxilolma ilə əlaqədar mənzildə yaşayanların şəxsi və ailə həyatının
ona məlum olmuş hallarını açıqlamamalıdır.
II. Polis əməkdaşı
mənzil toxunulmazlığı hüququnun məhdudlaşdırılması ilə bağlı Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə
yetirməlidir.
Maddə 26. Polis tərəfindən fiziki qüvvənin, xüsusi
vasitələrin və ya odlu silahın tətbiqi
I. Polis əməkdaşı onun qanuni tələblərini icra
etməyən hər hansı şəxsə qarşı yalnız aşağıdakı hallarda fiziki qüvvə tətbiq edə
bilər:
1) hazırlanan və ya törədilən cinayətin qarşısı
alındıqda;
2) inzibati xətanı və ya cinayəti törədən şəxs
tutulduqda;
3) hər hansı hüquqpozmanın törədilməsində güc
işlədildikdə.
II. Polis əməkdaşı onun qanuni tələblərini icra
etməyən hər hansı şəxsə qarşı xüsusi vasitələri aşağıdakı hallarda tətbiq edə
bilər:
1) insan həyatına və sağlamlığına real təhlükə
yaradan basqın və ya digər zorakılıq edildikdə;
2) qiyam və ya kütləvi ixtişaşlar baş verdikdə;
3) girov saxlanılan şəxs və ya zəbt olunmuş
binalar, tikililər, qurğular, torpaq sahələri və nəqliyyat vasitələri azad
edildikdə;
4) yaşayaş binalarına, habelə müəssisələrin,
idarələrin, təşkilatların binalarına qrup halında basqın dəf edildikdə;
5) müqavimət göstərən və ya insan həyatı və
sağlamlığı, habelə mülkiyyət əleyhinə cinayət törədən şəxs yaxalandıqda və ya
qaçmağa cəhd göstərdikdə;
6) tutulan şəxs tərəfindən silahlı müqavimət
göstərildikdə və ya göstərəcəyinə ehtimal etməyə kifayət qədər əsas olduqda;
7) cinayət törədilməsində şübhələnildiyinə görə
tutulmuş, barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilmiş və ya müəyyən müddətə azadlıqdan məhrumetmə, yaxud
ömürlük azadlıqdan məhrumetmə növündə cəzaya məhkum olunmuş şəxsin
həbsdən qaçmasının qarşısını aldıqda, habelə bu şəxsin qanunsuz azad edilməsi
üçün kənar şəxslər tərəfindən güc işlədildikdə;
8) ictimai təhlükəli əməl törətmiş şəxsi tutub
polisə gətirərkən onun müqavimət göstərə biləcəyi və ya qaçma ehtimalı olduqda;
9) həbs olunanları müşayiət etdikdə;
10) şəxsin təhlükəli hərəkətləri ilə özünə və ya
ətrafındakılara zərər yetirə biləcəyi ehtimalı olduqda;
11) ictimai təhlükəli əməl törətmiş şəxs tutularkən
onu binadan, nəqliyyat vasitəsindən çıxmağa məcbur etdikdə;
12) sürücü öz hərəkətləri ilə insan həyatına və sağlamlığına
real təhlükə yaratdıqda, nəqliyyat vasitəsini dayandırmaq haqqında polis
əməkdaşının aşkar olan dayanma tələbinə tabe olmadıqda və onun saxlanılmasına
başqa imkan olmadıqda (məcburi dayandırma vasitələri).
III. 2-ci və 12-ci bəndləri istisna olmaqla bu
maddənin II hissəsində nəzərdə tutulmuş hallarda polis əməkdaşı xidməti itdən
də istifadə edə bilər.
IV. Polis əməkdaşı Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada aşağıdakı hallarda odlu silah
tətbiq edə bilər:
1) bu maddənin II hissəsinin 1-ci, 2-ci, 3-cü və
4-cü bəndlərində nəzərdə tutulmuş hallarda ictimai təhlükəli əməl odlu silah
işlədilməklə törədildikdə;
2) bu maddənin II hissəsinin 7-ci bəndində nəzərdə
tutulmuş hallar olduqda;
3) insan həyatına qəsd olunduqda və məcburi
dayandırma vasitələrinin tətbiqi nəticə vermədikdə;
4) şəxs yaxalanarkən silahlı müqavimət göstərdikdə;
5) insan həyatına real təhlükə yaradan cinayətin
qarşısı alındıqda;
6) odlu silahın digər şəxs tərəfindən ələ
keçirilməsinin qarşısı alındıqda;
7) insana hücum edən və ya real təhlükə yaradan
heyvan məhv edildikdə.
V. Bu maddənin IV hissəsində müəyyən edilən
hallardan başqa, həmçinin təhlükə və ya xəbərdarlıq siqnalı verildikdə, habelə
yardım çağırıldıqda odlu silahdan istifadə edilə bilər.
VI. Bu Qanunun tələblərinə uyğun olaraq fiziki
qüvvənin, xüsusi vasitələrin və ya odlu silahın tam zəruri hallarda tətbiqi
yaranmış təhlükəyə mütənasib olmalıdır. Fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin və
ya odlu silahın tam zəruri hallarda tətbiqi zamanı hər hansı şəxsin həyatdan
məhrum edilməsi yaşamaq hüququnun pozulması kimi qiymətləndirilə bilməz.
VII. Polis əməkdaşı tərəfindən fiziki qüvvənin,
xüsusi vasitələrin, odlu silahın tətbiq edildiyi hər bir halda müvafiq polis
orqanında xidməti yoxlama aparılmalı və fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin,
odlu silahın qanunauyğunluğu barədə müvafiq rəy verilməlidir.
VIII. İnsanın anatomik bütövlüyünə müxtəlif
dərəcəli xəsarətlər yetirməklə dağıdıcı təsir göstərə bilən və ya özünü
doğrultmayan yüksək təhlükə mənbəyi olan xüsusi vasitələrin polisin sərəncamına
verilməsi qadağandır.
IX. Fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin və odlu
silahın qanunsuz tətbiqinə yol verən polis əməkdaşı Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş məsuliyyət daşıyır.
Maddə 27. Fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin və
odlu silahın tətbiqi ilə bağlı polis əməkdaşının vəzifələri
I. Fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin və odlu
silahın tətbiqi ilə bağlı vəzifələrini həyata keçirən polis əməkdaşı:
1) insana qarşı fiziki qüvvə, xüsusi vasitələri və
ya odlu silahı yalnız son zərurət və ya zəruri müdafiə vəziyyətində, bütün
digər təsir imkanlarından istifadə lazımi nəticə vermədikdə, hüquqpozmanın
ağırlıq dərəcəsindən və ya onu törədənin şəxsiyyətindən asılı olaraq tətbiq
etməlidir;
2) odlu silah işlətməklə basqın edildiyi və ya
silahlı müqavimət göstərildiyi hallar istisna olmaqla, fiziki qüvvə, xüsusi
vasitələr və odlu silah qadınlara, azyaşlılara, yanında azyaşlı olan, əlilliyi, sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu
və digər fiziki və psixi qüsurları aşkar bilinən şəxslərə qarşı, habelə
insanların toplaşdığı yerlərdə kənar şəxslərin zərər çəkə biləcəyi hallarda
odlu silahı tətbiq etməməlidir;
3) yalnız real təhlükənin qarşısı alınarkən odlu
silah tətbiq edə bilər;
4) odlu silahı tətbiq etməzdən əvvəl şifahi
xəbərdarlıq etməli və ya xəbərdarlıq etməli və ya xəbərdarlıq atəşi açmalıdır
(qəfil, yəni birbən-birə gözlənilməz hücum baş verərsə, habelə hücum üçün odlu
silahdan, mexaniki nəqliyyat vasitəsindən, təhlükə yaradan yırtıcı, vəhşi və ya
başqa heyvandan istifadə olunarsa, polis əməkdaşı xəbərdarlıq etmədən odlu
silahı tətbiq edə bilər);
5) fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin, odlu
silahın tətbiq edilməsi nəticəsində zərərçəkənlərə tibbi yardımın
göstərilməsini təmin etməlidir;
6) odlu silahın tətbiq edildiyi yerin
dəyişdirilməmiş saxlanılmasına çalışmalıdır;
7) fiziki qüvvə, xüsusi vasitələr və odlu silah
tətbiq etdiyi hallar barəsində polis əməkdaşı dərhal xidmət etdiyi və ya odlu
silahın tətbiq edildiyi ərazinin polis orqanına yazılı məlumat verməlidir;
8) fiziki qüvvənin, xüsusi vasitələrin, odlu
silahın tətbiq edilməsi barədə 24 saat ərzində müvafiq prokurora yazılı məlumat
verməlidir.
IV fəsil. Polisdə xidmət keçmənin əsaslarıMaddə 28. Polis əməkdaşının xidmətə qəbul edilməsi
I. Polisdə xidmətə könüllülük əsasında, şəxsi və iş
keyfiyyətlərinə, fiziki hazırlığına, sağlamlıq vəziyyətinə və təhsil
səviyyəsinə görə polisin üzərinə düşən vəzifələri yerinə yetirməyə qadir olan,
hərbi xidmət keçmiş və ya polis təhsil müəssisələrini bitirmiş, yaşı 20-dən
aşağı olmayan və Azərbaycan Respublikasının dövlət dilini sərbəst bilən Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları qəbul
olunurlar.
II. Polisdə xidmətə qəbul edilən şəxsin fiziki
hazırlığı və sağlamlığı Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının
müəyyənləşdirdiyi qaydada yoxlanılmalıdır.
III. Polisə xidmətə qəbul edilmiş şəxslər
Azərbaycan Respublikası müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən
etdiyi qaydada hazırlıq kursları keçməlidirlər.
IV. İkili vətəndaşlığı, digər dövlətlər qarşısında
öhdəlikləri olan şəxslər, din xadimləri, fəaliyyət qabiliyyətsizliyi və ya
məhdud fəaliyyət qabiliyyəti məhkəmə tərəfindən müəyyənləşdirilmiş, cinayət
törətdiyinə görə əvvəllər məhkum edilmiş, habelə barəsində cinayət işinin
icraatına bəraətverici əsaslar olmadan xitam verilmiş, əvvəllər işdə ciddi
nöqsanlara, polisdə xidmətlə bir araya sığmayan fəaliyyətlə məşğul olmasına,
polisdə xidmətə tam yararsız olmasına, polis əməkdaşının adına ləkə gətirən
ləyaqətsiz hərəkətlərə görə polisdən və digər hüquq-mühafizə orqanlarından
xaric edilmiş şəxslər polisdə xidmətə qəbul edilə bilməzlər.
V. Daxili işlər orqanlarının digər əməkdaşları,
polis təhsil müəssisələrinin müdavimləri ictimai qaydanın və ictimai
təhlükəsizliyin təmin edilməsinə cəlb edildiyi halda polis əməkdaşı sayılırlar.
VI. Polisdə xidmətə qəbul edilmiş şəxslər və polis
təhsil müəssisələrinin müdavimləri hərbi mükəlləfiyyət qeydiyyatından çıxarılır
və Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanında xüsusi
qeydiyyata alınırlar.
VII. Hər bir polis əməkdaşına nümunəsi Azərbaycan
Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti tərəfindən
təsdiq edilən xidməti vəsiqə verilir.
VIII. Polisdə xidmətə qəbul və xidmət keçmə
qaydaları Azərbaycan Respublikasının müvafiq Qanunu ilə təsdiq edilən Əsasnamə
ilə tənzimlənir.
Maddə 29. Polis əməkdaşının andı
I. Polis əməkdaşı vəzifəsinin icrasına başlamazdan
əvvəl təntənəli şəraitdə, şəxsi heyətin yığıncağında Azərbaycan Respublikasının
Dövlət bayrağı önündə aşağıdakı məzmunda and içir:
«Mən, polisdə
xidmətə başlayan andan Azərbaycan Respublikasına və Azərbaycan xalqına
sədaqətlə xidmət etməyə və daim sadiq qalmağa, Azərbaycan
Respublikasının Konstitusiyasını və digər Qanunlarını
rəhbər tutmağa, insan hüquq və azadlıqlarına hörmətlə yanaşmağa, qanunçuluğa
ciddi riayət etməyə, xidməti vəzifələrimi namusla və vicdanla yerinə yetirməyə,
intizamlı olmağa, ictimai qaydanı və ictimai təhlükəsizliyi mərdliklə qorumağa
və lazım gələrsə həyatımı belə əsirgəməməyə and içirəm».
II. Polis əməkdaşının səlahiyyətləri and içdiyi
vaxtdan başlanır.
III. Polis əməkdaşı andın mətnini imzalayır və bu
sənəd onun şəxsi işində saxlanılır.
Maddə 30. Polis əməkdaşlarının xüsusi rütbələri
I. Polis əməkdaşlarına Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş xüsusi rütbələr verilir.
II. Polis əməkdaşlarının xüsusi rütbələrinin
müəyyənləşdirilməsi, verilməsi əsasları və qaydaları ilə bağlı məsələlərAzərbaycan Respublikasının daxili işlər
orqanlarında xidmət keçmə haqqında Əsasnaməyə uyğun həll edilir.
Maddə 31. Polis əməkdaşının həvəsləndirilməsi
I. Polis əməkdaşı vəzifələrinin nümunəvi yerinə
yetirilməsinə və xidmətdə əldə edilən yüksək nəticələrə görə həvəsləndirilə
bilər.
II. Polis əməkdaşlarına aşağıdakı həvəsləndirmə
növləri tətbiq edilir:
1) təşəkkür;
2) pul mükafatı;
3) qiymətli hədiyyə ilə mükafatlandırma;
4) fəxri fərman ilə təltif edilmə;
5) fəxri döş nişanı ilə təltif edilmə;
6) şəxsi silahla mükafatlandırma;
7) vaxtından əvvəl növbəti xüsusi rütbə verilmə;
8) xüsusi rütbənin vəzifə ştatında nəzərdə
tutulduğundan bir pillə yuxarı verilməsi.
III. Həvəsləndirmə tədbiri kimi, əvvəllər verilmiş
intizam tənbehinin vaxtından əvvəl çıxarılması tətbiq oluna bilər.
IV. Polisin təhsil müəssisələrində bu maddədə
göstərilən həvəsləndirmə növlərindən başqa təqaüdün miqdarının artırılması və
müdavimlərin təhsil müəssisəsinin yerləşdiyi ərazidən növbədənkənar buraxılması
kimi həvəsləndirmələr də tətbiq edilə bilər.
V. Polis əməkdaşları Azərbaycan Respublikasının Dövlət
mükafatları ilə təltif olunmasına təqdim edilə bilərlər.
Maddə 32. Polisdə xidmətlə bir araya sığmayan
fəaliyyət
I. Polis əməkdaşı heç bir başqa seçkili və təyinatlı
vəzifə tuta bilməz, elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyətindən başqa heç bir
sahibkarlıq, kommersiya və digər ödənişli fəaliyyətlə məşğul ola bilməz, əmək
haqqından, habelə elmi, pedaqoji və yaradıcılıq fəaliyyətinə görə aldıqları
vəsaitdən başqa məvacib ala bilməz.
II. Polis əməkdaşı siyasi fəaliyyətlə məşğul ola
bilməz və siyasi partiyanın üzvü ola bilməz.
Maddə 33. Polis əməkdaşının məsuliyyəti
I. Polis əməkdaşı aşağıdakı əsaslara görə intizam
məsuliyyətinə cəlb edilir:
1) xidmət apararkən hüquqa zidd hərəkət etdikdə;
2) xidmət və icra intizamını pozduqda;
3) polis əməkdaşı adına ləkə gətirən ləyaqətsiz
hərəkət etdikdə;
4) «Korrupsiyaya qarşı
mübarizə haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 5.1-ci maddəsində müəyyən
edilmiş tələblərə əməl etmədikdə və ya həmin Qanunun 9-cu maddəsində göstərilən
hüquqpozmaları törətdikdə (onlar inzibati və ya cinayət məsuliyyəti
yaratmadıqda).
II. Polis əməkdaşına aşağıdakı intizam tənbehləri
tətbiq edilə bilər:
1) məzəmmət;
2) töhmət;
3) şiddətli töhmət;
4) xidməti vəzifəyə tam uyğun olmaması barədə
xəbərdarlıq;
5) tutduğu vəzifədən aşağı vəzifəyə keçirmə;
6) xüsusi rütbənin bir pillə aşağı salınması.
7) xidmətdən xaric edilmə.
III. Polis təhsil müəssisələrində bu maddənin II
hissəsində göstərilən intizam tənbeh növlərindən başqa, növbədənkənar xidmət
naryadını təyin etmə və polis təhsil müəssisəsindən xaricetmə tənbeh növləri
tətbiq edilə bilər.
IV. Polis əməkdaşının intizam məsuliyyətinə cəlb
edilməsi qaydası Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı
tərəfindən təsdiq edilmiş Əsasnamə ilə tənzimlənir.
V. Polis əməkdaşı hüquqa zidd hərəkətlərinə görə
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada
məsuliyyət daşıyır.
Maddə 34. Polis əməkdaşının xidmətdən xaric
edilməsi
I. Polis əməkdaşı aşağıdakı hallarda xidmətdən xaric
edilə bilər:
1) öz arzusu ilə polisdə xidmətdən çıxmaq barəsində
yazılı ərizə verdikdə;
2) and içməkdən imtina etdikdə;
3) cinayət törətdiyinə görə barəsində qanuni qüvvəyə
minmiş ittiham hökmü və ya tibbi xarakterli məcburi tədbirlərin tətbiqi
haqqında qərar olduqda;
4) polisdə xidmətlə bir araya sığmayan fəaliyyətlə
məşğul olduqda;
5) xidmətdə olmanın son yaş həddinə çatdıqda;
6) səhhətinə görə, o cümlədən uzunmüddətli (dörd aydan
artıq) xəstəliyi ilə əlaqədar vəzifəsini yerinə yetirməsinin qeyri-mümkünlüyü
barədə xüsusi həkim komissiyasının rəyi olduqda;
7) polisdə xidmətə tam yararsız olması barəsində
attestasiya komissiyasının rəyi olduqda;
8) başqa dövlətin vətəndaşlığını qəbul etdikdə, Azərbaycan
Respublikası vətəndaşlığından çıxdıqda və ya digər dövlət qarşısında öhdəlik
götürdükdə;
9) polis əməkdaşı adına ləkə gətirən ləyaqətsiz
hərəkət etdikdə;
10) intizam məsuliyyətinə cəlb edildikdən sonra xidmət
və icra intizamını il ərzində yenidən kobudcasına pozduqda;
11) ştatlar ixtisar edildikdə;
12) fəaliyyət qabiliyyətsizliyi və məhdud fəaliyyət
qabiliyyəti məhkəmə qaydasında müəyyənləşdirildikdə;
13) digər hüquq-mühafizə
orqanlarına işə keçdikdə.
II. Polis əməkdaşı xidmətdən xaric edilməsi barədə
tabeliyi üzrə yuxarı orqana və ya məhkəməyə müraciət edə bilər.
III. Polis əməkdaşının xidmətdən xaric edilməsi
qaydası Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
təsdiq edilmiş Əsasnamə ilə tənzimlənir.
IV. Vəfat edən, həlak olan
və məhkəmə qaydasında ölmüş və ya xəbərsiz itkin düşmüş elan edilən polis
əməkdaşları daxili işlər orqanları əməkdaşlarının siyahısından çıxarılırlar
V fəsil. Polis əməkdaşının maddi və sosial
təminatlarıMaddə 35. Polis əməkdaşının əməyinin ödənilməsi
I. Polis əməkdaşının əmək haqqı onun vəzifəsi, xüsusi
rütbəsi, xidmət illəri nəzərə alınmaqla müəyyənləşdirilən əsas maaşdan, habelə istirahət, səsvermə, iş günü hesab
edilməyən bayram günləri və ümumxalq hüzn günü, gecə vaxtı və əsas iş
vaxtından əlavə işləməyə görə qanunvericiliyə müvafiq surətdə müəyyənləşdirilən
əlavə haqlardan ibarətdir. Polis əməkdaşına xidmət şəraitinə görə əlavə haqlar,
birdəfəlik müavinətlər və başqa ödənişlər verilir.
II. Polis əməkdaşının əsas maaşının, əlavə haqların,
kompensasiyaların, müavinətlərin və başqa ödənişlərin məbləği və təyin edilməsi
qaydaları Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyənləşdirilir.
Maddə 36. Polis əməkdaşının pensiyası və sosial
təminatı
Polis əməkdaşının pensiyasının və sosial təminatının
məbləği və təyin edilməsi qaydası Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi
ilə müəyyənləşdirilir.
Maddə 37. Polis əməkdaşının dövlət tərəfindən
sığortalanması və ona dəyən zərərin ödənilməsi
I. Polis əməkdaşının həyat və sağlamlığı Məhkəmə və hüquq-mühafizə orqanları
işçilərinin dövlət icbari şəxsi sığortası haqqında» Azərbaycan Respublikasının
Qanununa uyğun olaraq dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına sığortalanır.
II. Xidməti vəzifələrin icrası zamanı həlak olmuş (vəfat etmiş), xəsarət
(yaralanma, travma, kontuziya) almış, sağlamlığına digər zərər dəymiş
polis əməkdaşına və ya onun ailəsinə Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyənləşdirilmiş qaydada və həcmdə kompensasiya verilir.
III. Xidməti vəzifələrinin icrası zamanı polis
əməkdaşının əmlakına dəyən zərər dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına tam həcmdə
ödənilir.
Maddə 38. Polis əməkdaşına verilən digər təminatlar
I. Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanları mənzil şəraitinin
yaxşılaşdırılmasına ehtiyacı olan və yeni yerdə xidmətə göndərilən polis
əməkdaşlarının mənzil ehtiyaclarının ödənilməsi üçün zəruri tədbirlər
görməlidirlər.
II. Polisdə xidmət yerinin
dəyişdirilməsi ilə əlaqədar yaşayış yeri olmayan polis əməkdaşlarına və onların
ailə üzvlərinə xidmət keçdiyi dövr ərzində müvəqqəti mənzilin kirayəsi üçün
yaşayış məntəqəsindən asılı olaraq, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş məbləğdə
və qaydada pul kompensasiyası ödənilir.
III. Polisdə xidmət yerinin dəyişdirilməsi ilə
əlaqədar köç pulu və birdəfəlik kompensasiyalar Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyənləşdirdiyi
qaydada və miqdarda verilir.
IV. Xidməti vəzifələrinin icrası zamanı polis əməkdaşları Azərbaycan
Respublikasının ərazisində sərnişin nəqliyyatının bütün növlərindən (taksidən
və şəhərlərarası nəqliyyatdan başqa) pulsuz istifadə etmək hüququna malikdirlər.
V. Xidməti ezamiyyətə göndərilən polis əməkdaşının
növbədənkənar qaydada nəqliyyatın bütün növlərinə bilet və mehmanxanada yer
almaq hüququ vardır.
VI. çıxarılıb
VII. Polis əməkdaşları və onların ailə üzvləri dövlət
tibb xidməti ilə təmin edilir.
VIII. Xidməti vəzifələrinin icrası ilə əlaqədar polis
əməkdaşının və onun ailə üzvlərinin şəxsi və əmlak təhlükəsizliyinə Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada təminat verilir.
IX. Polis əməkdaşına Azərbaycan Respublikasının
qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada məzuniyyət verilir.
X. Polis orqanlarının əməkdaşları Azərbaycan
Respublikasının ali icra və qanunvericilik hakimiyyəti orqanlarına,
hüquq-mühafizə orqanlarının təşkilati və qanunvericilik təminatı ilə bağlı işə
keçdikdə, maddi təminatlar istisna olmaqla polis əməkdaşlarına verilən
təminatlar onlara şamil edilir.
VI fəsil. Polisin fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi
və maddi-texniki təminatıMaddə 39. Polisin fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi
I. Polisin fəaliyyəti Azərbaycan Respublikası dövlət
büdcəsinin vəsaiti, qanunla müəyyənləşdirilmiş qaydada bağlanmış müqavilələr
əsasında, habelə dövlət və qeyri-dövlət fondlarının vəsaiti hesabına
maliyyələşdirilir.
II. Azərbaycan Respublikası dövlət büdcəsinin vəsaiti
hesabına maliyyələşdirilən polis əməkdaşlarının sayını və onlara çəkilən
xərclərin məbləğini Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyənləşdirir.
Maddə 40. Polisin fəaliyyətinin maddi-texniki
təminatı
I. Polisin fəaliyyətinin maddi-texniki təminatı
qaydasını və normalarını Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyənləşdirir.
II. Azərbaycan Respublikasının polis orqanları müəyyənləşdirilmiş
normalar əsasında xüsusi geyim forması, odlu silah, döyüş sursatı, xüsusi
vasitələr, texnika və xüsusi təchiz olunmuş binalar və nəqliyyat vasitələri ilə
təmin edilirlər.
III. Xüsusi geyim formasının nümunəsini Azərbaycan
Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təsdiq edir.
IV. Polis qurumlarına xidmət binalarını Azərbaycan
Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanları, dəmir yolu, hava
və su nəqliyyatı obyektlərində isə müvafiq nəqliyyat idarələri əvəzi
ödənilmədən verirlər.
Keçid müddəaları
I. Bu Qanun dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir.
II. Hakimlərin bu Qanunun 21-ci maddəsinin I—III
hissələrində, 22-ci maddəsində, 23-cü maddəsinin 8—10-cu bəndlərində, 24-cü
maddəsinin III hissəsinin 1-ci bəndində və II—IV hissələrində, 25-ci maddəsinin
6-cı bəndində nəzərdə tutulmuş azadlıq və mənzil toxunulmazlığı hüquqlarının
məhdudlaşdırılmasına dair səlahiyyətləri yeni cinayət-prosessual qanunvericiliyi
qəbul olunduqdan, habelə «Məhkəmələr və hakimlər haqqında» Azərbaycan
Respublikası Qanununa uyğun olaraq hakimlər təyin edildikdən sonra qüvvəyə
minir.
III. Hakimlərin azadlıq və mənzil toxunulmazlığı
hüquqlarının məhdudlaşdırılmasına dair səlahiyyətləri qüvvəyə minənədək, həmin
səlahiyyətlər mövcud cinayət-prosessual qanunvericiliyi ilə müəyyənləşdirilmiş
qaydada həyata keçirilir.
IV. Bu Qanunun 18-ci maddəsinin 5 və 7-ci bəndləri
xüsusi tibb müəssisələri və qəbuletmə-bölüşdürmə məntəqələri olmayan
inzibati-ərazi vahidlərində yarandıqdan sonra tətbiq edilir. Həmin müəssisə və
məntəqələr olmayan inzibati-ərazi vahidlərində mövcud qanunvericiliklə nəzərdə
tutulmuş qayda tətbiq edilir.
Azərbaycan Respublikasının
Prezidenti
Heydər ƏLİYEV
Bakı şəhəri, 28 oktyabr
1999-cu il
№ 727-IQ
«Azərbaycan» qəzetində dərc
edilmişdir (16 noyabr 1999-cu il, № 262).
«Azərbaycan Respublikası
Qanunvericilik Toplusu»nda dərc edilmişdir (30 noyabr 1999-cu il, № 11, maddə
611).
12 oktyabr 2001-ci il
tarixli, 207-IIQD nömrəli; 15 noyabr 2001-ci il tarixli, 214-IIQD nömrəli; 15
mart 2002-ci il tarixli, 272-IIQD nömrəli; 24 may 2002-ci il tarixli, 333-IIQD
nömrəli; 24 dekabr 2002-ci il tarixli, 408-IIQD nömrəli; 20 iyun 2003-cü il
tarixli, 484-IIQD nömrəli; 30 dekabr 2003-cü il tarixli, 568-IIQD nömrəli; 5
mart 2004-cü il tarixli, 598-IIQD nömrəli; 30 dekabr 2005-ci il tarixli,
49-IIIQD nömrəli; 30 dekabr 2005-ci il tarixli, 50-IIIQD nömrəli; 10 oktyabr
2006-cı il tarixli, 159-IIIQD nömrəli; 16 iyun 2007-ci il tarixli, 389-IIIQD
nömrəli; 1 aprel 2008-ci il tarixli, 576-IIIQD nömrəli; 2 iyun 2008-ci il
tarixli, 622-IIIQD nömrəli; 13 iyun 2008-ci il tarixli, 648-IIIQD nömrəli; 28 aprel 2009-cu il tarixli, 807-IIIQD
nömrəli; 26 may 2009-cu il tarixli,
818-IIIQD nömrəli; 1 fevral 2010-cu il tarixli, 951-IIIQD nömrəli, 1 fevral
2010-cu il tarixli, -IIIQD nömrəli
qanunlara əsasən əlavələr və dəyişikliklərlə.
Facebook Comments Plugin by Hüquqşünasların Məkanı
No comments:
Post a Comment